Bədənimizdə bütün orqanlar hüceyrələrdən ibarətdir. Hüceyrə bütün canlı orqanizmlərin ən kiçik quruluş və inkişaf vahididir və yalnız mikraskopla görülə bilər. Sağlam bədən hüceyrələri (əzələ və sinir hüceyrələri xaric olmaqla) bölünə bilmə qabiliyyətinə sahibdirlər. Hər bir yeni hüceyrə ana hüceyrənin bölünməsi nəticəsində əmələ gəlir.

Quranda bəzi ayələrin təkrar olunmasının bir çox hikməti var. Quran insanlara çatdıracağı mesajı müxtəlif üslublarla təqdim edir. “Biz onu ərəbcə Quran olaraq nazil etdik. Biz orada təhdidləri təkrar-təkrar izah etdik ki, bəlkə, onlar pis əməllərindən çəkinsinlər, yaxud ibrət alsınlar!)” (Taha, 20/113) ayəsində də bu həqiqət bildirilmişdir.

Bəşər övladı tarix boyu gözlə görünməyən qeyri-adi varlıqların mövcudluğuna inanmışdır. Cinlərin gözlə görünməsi qeyri-mümkün varlıqlar olmasından dolayı qədim dövrlərdə insanlara onlar haqqında doğru-düzgün məlumat əldə etmək müyəssər olmamışdır.

Ölüm elə bir həqiqətdir ki, insan ondan yaxa qurtara və onu görməzlikdən gələ bilməz. Müsəlman üçün ölüm yox olmaq deyil, yeni həyatın başlanğıcıdır. Qurani-Kərimi açarkən elə ilk surənin üçüncü ayəsində “din günü”dən bəhs edildiyini görürük ki, bu da axirət aləminin həqiqət olduğuna işarədir.

İhsan Allaha Onu görürmüş kimi qulluq etməkdir. Sən Onu görməsən də, O, səni görür…

Hər biriniz raisiniz (çoban) və hamınız əlinizin altındakılara cavabdehsiniz: dövlət başçısı bir raidir və rəiyyətinə cavabdehdir. Hər fərd ailəsinin raisidir və rəiyyətinə görə məsuliyyət daşıyır. Qadın ərinin evinin çobanıdır və öhdəsində olan şeylərə cavabdehdir. Xidmətçi ağasının malının raisidir və ona tapşırılanlara cavabdehdir. Hər biriniz raisiniz və hər biriniz rəiyyətinizdən məsulsunuz

Mənə beş şey əta edildi ki, Məndən əvvəl heç kimə verilməmişdir: bir aylıq (uzun) məsafədən (düşmənin ürəyinə) qorxu salmaqla (ilahi) nüsrətə layiq görüldüm. Yer üzü mənə namazgah və təmizlik vasitəsi edildi. Buna görə də ümmətimdən namaz vaxtının girdiyini görən hər kəs (olduğu yerdə) namaz qılsın! Qənimət məndən əvvəl heç kimə halal sayılmadığı halda, Mənə halal buyuruldu. Və mənə şəfaət (haqqı da) verildi. (Yenə məndən əvvəl) hər peyğəmbər yalnız öz qövmünə göndərilirdi, mən isə bütün bəşəriyyətə elçi olaraq göndərildim

Dünya ilə mənim nə əlaqəm var. Mən dünyada bir ağac altında kölgələnib, sonra da yoluna davam edən bir yolçu kimiyəm.

Qiyamət günü yalnız Allahın kölgəsi (hifzi, himayəsi) olacaqdır. Və Allah o gün yeddi (kimsəni) kölgəsi altında hifz edəcək: (Birincisi) ədalətli imam (rəhbər, başçı), (ikincisi) ömrünü ibadət sevinci içində keçirən gənc, (üçüncüsü) məscidlərə dilbəstə (qəlbən bağlı) olan kimsə, (dördüncüsü) Allah üçün bir-birini sevib Allah üçün bir araya gələn və Allah üçün bir-birindən ayrılan iki insanın hər biri, (beşincisi) yüksək məqama və gözəlliyə malik bir qadın yaxınlıq istədiyi zaman (nəfsinə üsyan edib) “Mən Allahdan qorxuram” deyən adam, (altıncısı) sol tərəfindəki adama sağ tərəfindəki adamın hiss etməyəcəyi şəkildə gizli sədəqə verən, (yeddincisi) tək-tənha olduğu zaman Allahı xatırlayıb gözləri yaşla dolan”

“Mən saleh qullarıma o biri dünyada elə şeylər hazırladım ki, nə göz görmüş, nə qulaq eşitmiş, nə də kimsənin xəyalına gəlmişdir”

Vicdan və ağlın müştərək olaraq tapdıqlarının həqiqətən doğru dəyər olduğundan necə əmin ola bilərik? İnsana aid dəyərləri başqa dəyərlərlə müqayisə etməli deyilikmi?Dəyərləri qoyan insan bunları öz istəyinə və başqalarının əleyhinə dəyişdirmək istəsə nə etməliyik? Dəyərləri hansı üsulla və necə mühafizə edəcəyik? Dəyərləri müəyyən sahələrdən olan mütəxəssilər təyin edə bilərmi? Qoruyucusu dövlətdirmi, yoxsa cəmiyyətdirmi? Dəyərlər hansı tarixin, cəmiyyətin məhsuludur? Hansı dəyərlər ümumbəşəri və dəyişməz həqiqətlərdən ortaya çıxmışdır?

Quran və səhih sünnənin ruhuna nüfuz etdikdə bəzi xüsusi hallar istisna olmaqla orada yalnız müsamihə görürük. Bu müsamihənin telləri əhli-kitaba, hətta bütün insanlara qədər gedib çıxırdı.

Kainat kitabını yazan, kainat kitabı ilə insan arasında əlaqə quran və insanı bu böyük kitabın föhristi edən Allahdır. Elə isə kainatın məna və mahiyyətini bilən də Odur. İnsanın meyillərini, daxili dünyasını, cisim və ruhunu yalnız O izah edir. Çünki kainat kainatullah, insan abdullah və bunları açıqlayan Quran da kəlamullahdır.

İnsan yer üzünə gəldiyi andan həyatına istiqamət verən, onu nizama salan, toplumu idarə edən müqəddəs kitabla, onu xeyrə, gözəlliyə, yaxşı və doğruya yönəldən ilahi bəyanla qarşılaşmışdır. Bu da sübut edir ki, Allah doğru yolu göstərmədikcə insan heç bir məsələni yoluna qoya bilməz. Yaradılışa və fitrətə uyğun olan da məhz budur.

Şəfaət haqq və həqiqətdir. Kimə şəfaət etməyə icazə verilibsə, Haqq-Təalanın qoyduğu çərçivədə şəfaətçi olacaqdır. Şəfaəti inkar edənlər isə nə dünyada, nə axirətdə bir şey qazanası deyillər. Çünki bəndələr Allahı necə tanıyırsa, Allah da axirətdə onları o cür qarşılayacaq.

Qardaşlıq haqqına riayət etmək.

Əli və ya dili ilə heç bir müsəlmana zərər verməmək.

Heç kimə xor baxmamaq, qürurlanmamaq, başqasını təhqir etməmək, pis söz söyləməmək, təkəbbürlənməmək.

Qeybət, həsəd, sui-zənn, nankorluq kimi mənfi duyğulardan və qul haqqından uzaq durmaq.

Peyğəmbərlərə dövrə və şəraitə uyğun möcüzələr verilmişdir. Bir peyğəmbərin zamanında hansı iş və ya peşə geniş yayılmışdısa, verilən möcüzə də ondan və ya ona uyğun olurdu. Yəni möcüzələr hər bir peyğəmbərin yaşadığı zaman kəsiminin mədəniyyətinə və düşüncəsinə müvafiq göstərilirdi ki, daha təsirli və güclü olsun.

Peyğəmbərimiz (s.ə.s) özü oxuma-yazma bilmədiyinə görə bu işi Onun (s.ə.s) yanındakı səhabələri görərdilər. Hz. Peyğəmbərin (s.ə.s) təqribən qırx nəfərə yaxın katibi olmuşdur.

İnsanlar azad doğulur, heç kimin onları köləyə çevirməyə haqq və səlahiyyəti yoxdur. “Ey insanlar! Biz sizi bir kişi və bir qadından (Adəm və Həvvadan) yaratdıq. Sonra bir-birinizi tanıyasınız (kimliyinizi biləsiniz) deyə, sizi xalqlara və qəbilələrə ayırdıq. Üstünlük rəng, millət, soy və nəsildə deyil, təqvada, Allahdan qorxmaqda və yaxşı insan olmaqdadır.”

Cahiliyyə toplumu ancaq və ancaq öz mənfəət və xeyrini düşünürdü. Möhtac insanlara əl tutmaq, yardım etmək, dar gündə dada yetmək onlara tamam yad işlər idi. Başqasını özündən üstün tutmaq, ehtiyac içində ola-ola kömək etmək – ki, buna “isar” deyirik, – kimi fəzilətlərin adını da eşitməmişdilər. Ancaq Allah Rəsulunun risaləti onlara bir çox çirkin xüsusiyyət kimi, […]