İbn Xüzeymənin “Səhih” əsərində Allah Rəsulunun (s.a.s.) “Salman bizdən, Əhli-beytdəndir” deyərək öz ailə fərdlərindən saydığı Salman Farisidən (r.a.) nəql etdiyi hədis də elə bu haqdadır. Allah Rəsulu (s.a.s) Şaban ayının son günü səhabələri bir yerə yığaraq onlara bir xütbə oxumuş və həmin xütbədə Ramazan ayının fəzilətinə diqqət çəkmişdir:
عَنْ سَلْمَانَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ، قَالَ: خَطَبَنَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي آخِرِ يَوْمٍ مِنْ شَعْبَانَ، فَقَالَ: أَيُّهَا النَّاسُ، قَدْ أَظَلَّكُمْ شَهْرٌ عَظِيمٌ، شَهْرٌ مُبَارَكٌ، شَهْرٌ فِيهِ لَيْلَةٌ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ، جَعَلَ اللهُ صِيَامَهُ فَرِيضَةً، وَقِيَامَ لَيْلِهِ تَطَوُّعًا، مَنْ تَقَرَّبَ فِيهِ بِخَصْلَةٍ مِنَ الْخَيْرِ، كَانَ كَمَنْ أَدَّى فَرِيضَةً فِيمَا سِوَاهُ، وَمَنْ أَدَّى فِيهِ فَرِيضَةً، كَانَ كَمَنْ أَدَّى سَبْعِينَ فَرِيضَةً فِيمَا سِوَاهُ، وَهُوَ شَهْرُ الصَّبْرِ، وَالصَّبْرُ ثَوَابُهُ الْجَنَّةُ، وَشَهْرُ الْمُوَاسَاةِ، وَشَهْرٌ يَزْدَادُ فِيهِ رِزْقُ الْمُؤْمِنِ، مَنْ فَطَّرَ فِيهِ صَائِمًا كَانَ مَغْفِرَةً لِذُنُوبِهِ، وَعِتْقَ رَقَبَتِهِ مِنَ النَّارِ، وَكَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِهِ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَنْتَقِصَ مِنْ أَجْرِهِ شَيْءٌ.
قَالُوا: لَيْسَ كُلُّنَا نَجِدُ مَا يُفَطِّرُ الصَّائِمَ. فَقَالَ: يُعْطِي اللهُ هَذَا الثَّوَابَ مَنْ فَطَّرَ صَائِمًا عَلَى تَمْرَةٍ، أَوْ شَرْبَةِ مَاءٍ، أَوْ مَذْقَةِ لَبَنٍ، وَهُوَ شَهْرٌ أَوَّلُهُ رَحْمَةٌ، وَأَوْسَطُهُ مَغْفِرَةٌ، وَآخِرُهُ عِتْقٌ مِنَ النَّارِ، مَنْ خَفَّفَ عَنْ مَمْلُوكِهِ غَفَرَ اللهُ لَهُ، وَأَعْتَقَهُ مِنَ النَّارِ.
وَاسْتَكْثِرُوا فِيهِ مِنْ أَرْبَعِ خِصَالٍ: خَصْلَتَيْنِ تُرْضُونَ بِهِمَا رَبَّكُمْ، وَخَصْلَتَيْنِ لا غِنًى بِكُمْ عَنْهُمَا، فَأَمَّا الْخَصْلَتَانِ اللَّتَانِ تُرْضُونَ بِهِمَا رَبَّكُمْ: فَشَهَادَةُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللهُ، وَتَسْتَغْفِرُونَهُ، وَأَمَّا اللَّتَانِ لا غِنًى بِكُمْ عَنْهَا : فَتُسْأَلُونَ اللهَ الْجَنَّةَ، وَتَعُوذُونَ بِهِ مِنَ النَّارِ، وَمَنْ أَشْبَعَ فِيهِ صَائِمًا، سَقَاهُ اللهُ مِنْ حَوْضِي شَرْبَةً لا يَظْمَأُ حَتَّى يَدْخُلَ الْجَنَّةَ
“Ey insanlar!
Böyük və mübarək bir ay daha da yaxınlaşır. Artıq kölgəsi üzərinizə düşür. Bu, içində min aydan daha fəzilətli olan Qədr gecəsinin olduğu bir aydır. Bu, Allah Təalanın, gündüzləri oruclu olmağı fərz buyurduğu, gecələri isə nafilə olaraq təravih namazı qılınan mübarək bir aydır.
Bu ayda hər kim kiçik bir yaxşılıq edərsə, başqa günlərdə bir fərzi yerinə yetirmiş kimi savab qazanar. Bir fərzi yerinə yetirən də, başqa aylarda yetmiş fərzi yerinə yetirmiş kimi savab qazanar.
Ramazan hər baxımdan səbir ayıdır. Səbrin mükafatı isə Cənnətdir.
Bu ay, ehsan, yardım və bərabərlik ayıdır.
Bu, möminin ruzisinin artdığı aydır.
Kim (bu ayda) bir orucluya iftar verərsə, bu, onun günahlarının bağışlanmasına və cəhənnəmdən qurtulmasına vəsilə olar. İftar verdiyi müsəlmanın əldə etdiyi savabdan bir şey əksilmədən, iftarı verən də savab qazanar.
İftar verməyin mükafatını eşidən səhabələrdən bəziləri:
– Aramızda elə insanlar var ki, bir orucluya iftar verəcək qədər imkanı yoxdur – deyincə, Allah Rəsulu:
Bu, əvvəli rəhmət, ortası məğfirət, sonu da Cəhənnəmdən qurtuluş olan bir aydır.
Bu ayda işçisinə və ya xidmətçisinə mülayim, mehriban davranaraq onların işini asanlaşdıranları Allah bağışlayar və Cəhənnəmdən uzaq tutar.
Bu ayda, ikisi ilə Rəbbinizi razı edəcəyiniz, digər ikisindən isə uzaq dura bilməyəcəyiniz dörd şeyi çox edin. Rəbbinizi sevindirəcək iki şey: çoxlu kəlməyi tövhid gətirərək “lə iləhə illəllah” demək və Allahdan bağışlanma diləyib istiğfar etməkdir. Uzaq dura bilməyəcəyiniz digər iki şeyə gəlincə, onlar da Allahdan cənnəti istəyib cəhənnəmdən Allaha sığınmaqdır.
Kim Ramazanda bir oruclunu doyurarsa, Allah ona mənim hovuzumdan doyana qədər içirəcək, o da cənnətə girinənə qədər bir daha susuzluq nədir bilməyək.[1]
Bu hədisə əsasən Ramazan ayından necə faydalanmaq olar?
Salman Farisinin (r.a) nəql etdiyi hədisə əsasən Ramazan ayından daha yaxşı faydalanmaq üçün bu əməlləri etmək olar:
Oruc sayəsində (xüsusən, ramazanda) eyni anda oruca başlamaq,bayramı bir yerdə qarşılamaq və s. insanlar arasında qardaşlıq və sevgi bağlarını gücləndirir.
Ramazan orucunun fəziləti haqqında ayə və hədislər “Ey iman gətirənlər! Oruc tutmaq sizdən əvvəlki ümmətlərə fərz buyurulduğu kimi, sizə də fərz buyuruldu ki, (bunun vasitəsilə) pis əməllərdən çəkinəsiniz! (Oruc tutmaq) sayı müəyyən olan (bir ay) günlərdir. (Bu günlərdə) xəstə və ya səfərdə olanlar tutmadığı günlər qədər başqa günlərdə oruc tutmalıdırlar. Oruc tutmağa taqəti olmayanlar isə (hər günün […]
Ramazan ayında bu cür ağır işlə qarşılaşan şəxs oruc tutaraq həmin işi icra edə bilmirsə və başqa iş imkanı da yoxdursa, habelə, bu işi tərk etdiyi təqdirdə, dolanışıq vəziyyəti çətinləşəcəksə, zərurət sayıldığı üçün bu halda oruc tutmaya bilər. Odur ki, ağır bir işdə işləməyə məcbur olan şəxs, oruc tutduqda, xəstəliyə tutulacağından qorxarsa oruc tutmaya bilər. Bu şəxslər daha sonra tuta bilmədikləri orucları qəza etməlidirlər.
Dişlərin arasından çıxan qan, tüpürcəyin rəngini dəyişmədiyi təqdirdə udularsa bu, oruca zərər vermir. Ancaq qan tüpürcəkdən çox olar və udularsa oruc pozulur.
Kim Ramazanda inanaraq və savabını Allahdan gözləyərək, Onun rizasını qazanmaq üçün qiyam edərsə (təravih namazı qılarsa), keçmiş günahları bağışlanar.