مَا لِلظَّالِم۪ينَ مِنْ حَم۪يمٍ وَلَا شَف۪يعٍ يُطَاعُ
O zalımların nə bir dostu, nə də sözü keçən bir şəfaətçisi olar! {“Möminin” surəsi, 40/18}
وَمَا لِلظَّالِم۪ينَ مِنْ نَص۪يرٍ
O zalımlara heç bir yardım edən olmayacaq! {“Həcc” surəsi, 22/71}
عَنْ جَابِرٍ أَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ قَالَ: «اِتَّقُوا الظُّلْمَ فَإِنَّ الظُّلْمَ ظُلُمَاتٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، وَاتَّقُوا الشُّحَّ فَإِنَّ الشُّحَّ أَهْلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ حَمَلَهُمْ عَلٰى أَنْ سَفَكُوا دِمَاءَهُمْ وَاسْتَحَلُّوا مَحَارِمَهُمْ»
Hz. Cabirin (r.a.) nəql etdiyinə görə, Allah Rəsulu (s.ə.s.) belə buyurmuşdur:
“Zülmdən şiddətlə çəkinin. Çünki zülm Qiyamət günü zalıma zülmət qaranlıq olacaqdır. Xəsislikdən də çəkinin. Çünki xəsislik sizdən əvvəlki ümmətlərin axırına çıxmış, haqsız yerə bir-birinin qanını tökməyə, (əxlaqsızlıq və zina) kimi haram əməlləri halal saymağa sövq etmişdir”. [Müslim, Birr 56]
عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ: كُنَّا نَتَحَدَّثُ عَنْ حَجَّةِ الْوَدَاعِ والنَّبِيُّ بَيْنَ أَظْهُرِنَا وَلَا نَدْر۪ي مَا حَجَّةُ الْوَدَاعِ، حَتّٰى حَمِدَ اللّٰهَ رَسُولُ اللّٰهِ وَأَثْنٰى عَلَيْهِ ثُمَّ ذَكَرَ الْمَس۪يحَ الدَّجَّالَ فَأَطْنَبَ ف۪ي ذِكْرِهِ وَقَالَ: «مَا بَعَثَ اللّٰهُ مِنْ نَبيٍّ إِلَّا أَنْذَرَهُ أُمَّتَهُ: أَنْذَرَهُ نوحٌ وَالنَّبِيُّونَ مِنْ بَعْدِهِ وَإنَّهُ إِنْ يَخْرُجْ ف۪يكُمْ فَمَا خَفِيَ عَلَيْكُمْ مِنْ شَأْنِهِ فَلَيْسَ يَخْفٰى عَلَيْكُمْ، إِنَّ رَبَّكُمْ لَيْسَ بِأَعْوَرَ وَإِنَّهُ أَعْوَرُ عَيْنِ الْيُمْنٰى، كَأَنَّ عَيْنَهُ عِنَبَةٌ طَافِيَةٌ. أَلَا إِنَّ اللّٰهَ حَرَّمَ عَلَيْكُمْ دِمَاءَكُمْ وَأَمْوَالَكُمْ، كَحُرْمَةِ يَوْمِكُمْ هٰذَا ف۪ي بَلَدِكُمْ هٰذَا ف۪ي شَهْرِكُمْ هٰذَا أَلَا هَلْ بَلَّغْتُ؟» قَالُوا: نَعَمْ، قَالَ: «اَللَّهُمَّ اشْهَدْ ثَلَاثًا وَيْلَكُمْ أَوْ: وَيْحَكُمْ، اُنْظُرُوا: لَا تَرْجِعُوا بَعْد۪ي كُفَّارًا يَضْرِبُ بَعْضُكُمْ رِقَابَ بَعْضٍ»
İbn Ömər (r.a.) nəql edir:
“Allah Rəsulunun (s.ə.s.) sağlığında Vida həccindən bəhs edirdik, amma Vida həccinin nə olduğunu bilmirdik.
Nəhayət, Allah Rəsulu (s.ə.s.) Allaha həmd və səna etdi, sonra da Dəccaldan söz açaraq onun haqqında xeyli məlumat verdi: “Allahın göndərdiyi hər bir peyğəmbər ümmətini Dəccal məsələsi ilə bağlı xəbərdar etmişdir. Nuh və ondan sonrakı peyğəmbərlər ümmətlərini bu mövzuda xəbərdar edib çəkindirdilər. Şübhəsiz ki, o, sizin aranızdan çıxsa, onun vəziyyəti və halı sizdən gizli qalmayacaq. Hamınız bilirsiniz ki, Rəbbinizin bir gözü kor deyildir. Dəccalın isə sağ gözü kor olacaq, salxımından sallanan təzə üzüm giləsi kimi. Baxın! Allah bu bölgənizdə və bu ayınızda bu gününüzü haram buyurduğu kimi, qanınızı və malınızı da bir-birinizə haram etmişdir. Yenə soruşuram, sizlərə təbliğ etdim?” Səhabələr: “Bəli, təbliğ etdin!” – dedilər. Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) üç dəfə: “Allahım şahid ol,” – dedi və ardınca belə buyurdu: “Öz başınıza bəla gətirərsiniz, baxın məndən sonra bir-birinizin boynunu vurub kafirlərə çevrilməyin!” [Buxari, Məğazi 77; Müslim, Fitən 100]
عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ قَالَ: «مَنْ ظَلَمَ ق۪يدَ شِبْرٍ مِنَ الْأَرْضِ طُوِّقَهُ مِنْ سَبْعِ أَرَض۪ينَ»
Həzrəti Aişə (r.anhə) Allah Rəsulunun (s.ə.s.) belə buyurduğunu nəql etmişdir: “Kim bir qarış qədər ərazini zülmlə (haqsızlıqla) əldə edərsə, həmin ərazinin yeddi qatı boynuna yüklənəcək”. [Buxari, Məzalim 13; Müslim, Musaqat 139]
عَنْ أَب۪ي مُوسٰى قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللّٰهِ: «إِنَّ اللّٰهَ لَيُمْل۪ي لِلظَّالِمِ فَإِذَا أَخَذَهُ لَمْ يُفْلِتْهُ، ثُمَّ قَرَأَ: {وَكَذٰلِكَ أَخْذُ رَبِّكَ إِذَا أَخَذَ الْقُرَى وَهِيَ ظَالِمَةٌ إِنَّ أَخْذَهُ أَل۪يمٌ شَدِيدٌ}
Əbu Musa əl-Əşari (r.a.) rəvayət edir:
“Allah Rəsulu (s.ə.s.): “Allah zalıma ard-arda möhlət verir, amma onu bircə dəfə yaxaladımı, artıq xilas etməz, – buyuraraq bu ayəni oxudu, – “Rəbbin zülmkar məmləkətləri əzabla yaxalayanda belə yaxalayar. Onun cəzası, doğrudan da, ağrılı-acılıdır, şiddətlidir!”” {“Hud” surəsi, 11/102} [Buxari, Təfsiru surə 11/2; Müslim, Birr 61]
عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِيِّ قَالَ: اِسْتَعْمَلَ النَّبِيُّ رَجُلاً مِنَ الْأَزْدِ يُقَالُ لَهُ: ابْـنُ اللُّتْبِيَّةِ عَلَى الصَّدَقَةِ، فَلَمَّا قَدِمَ قَالَ: هٰذَا لَكُمْ وَهٰذَا أُهْدِيَ إِلَيَّ فَقَامَ رَسُولُ اللّٰهِ عَلَى الْمِنْبَرِ، فَحَمِدَ اللّٰهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ، ثُمَّ قَالَ: «أَمَّا بَعْدُ فَإِنّ۪ي أَسْتَعْمِلُ الرَّجُلَ مِنْكُمْ عَلَى الْعَمَلِ مِمَّا وَلَّانِيَ اللّٰهُ، فَيَأْت۪ي فَيَقُولُ: هٰذَا لَكُمْ وَهٰذَا هَدِيَّةٌ أُهْدِيَتْ إِلَيَّ، أَفَلَا جَلَسَ ف۪ي بَيْتِ أَبِيهِ أَوْ أُمِّهِ حَتّٰى تَأْتِيَهُ إِنْ كَانَ صَادِقًا وَاللّٰهِ لَا يَأْخُذُ أَحَدٌ مِنْكُمْ شَيْئًا بِغَيْرِ حَقِّهِ إلَّا لَقِيَ اللّٰهَ تَعَالٰى، يَحْمِلُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، فَلَا أَعْرِفَنَّ أَحَدًا مِنْكُمْ لَقِيَ اللّٰهَ يَحْمِلُ بَع۪يرًا لَهُ رُغَاءٌ، أَوْ بَقَرَةً لَهَا خُوَارٌ، أَوْ شَاةً تَيْعَرُ ثُمَّ رَفَعَ يَدَيْهِ حَتّٰى رُئِيَ بَيَاضُ إِبْطَيْهِ فَقَالَ: «اَللَّهُمَّ هَلْ بَلَّغْتُ» ثَلَاثًا.
Əbdürrəhman ibn Sad əs-Səidi (r.a.) demişdir:
“Allah Rəsulu (s.ə.s.) Əzd qəbiləsindən İbn Lutbiyyə adlı şəxsi Zəkat məmuru (Zəkat yığan) təyin etmişdi. Bu şəxs vəzifəsini icra edib Allah Rəsulunun (s.ə.s.) hüzuruna qayıdanda: “Bunlar sizindir, bunlar da mənə hədiyyə verilən şeylərdir,” – dedi. Bundan sonra Rəsulullah (s.ə.s.) ayağa qalxıb minbərə çıxdı. Allaha həmd və səna edəndən sonra buyurdu: “Allah-Təalanın mənim öhdəmə verdiyi işlərdən birini sizin birinizə tapşırıram, o adam da sonra gəlib mənə deyir ki, bunlar sizə aid olanlardır, bunlar da mənə hədiyyə edilənlər. Əgər o şəxs doğru danışırsa, atasının və ya anasının evində oturub ona hədiyyə gəlməsini gözləyəydi də. Allaha and olsun ki, biriniz haqsız yerə bir şey alarsa, Qiyamət günü həmin şey belində Allahın hüzuruna çıxacaq. Mən hansınızın Allahın hüzuruna böyürən bir dəvə və ya inək, ya da mələyən qoyunla yüklənmiş vəziyyətdə çıxıb-çıxmayacağını qətiyyən bilmirəm”.
Bundan sonra Allah Rəsulu (s.ə.s.) əllərini qoltuq altının bəyazlığı görünəcək qədər yuxarı qal-dırdı və: “Allahım, (əmrlərini) çatdırdımmı?” – buyurdu. [Buxari, Zəkat 3; Müslim, İmarə 26]
عَنْ عَبْدِ اللّٰهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ عَنِ النَّبِيِّ قَالَ: «اَلْمُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ الْمُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ وَيَدِهِ، وَالْمُهَاجِرُ مَنْ هَجَرَ مَا نَهَى اللّٰهُ عَنْهُ»
Abdullah ibn Amr ibn əl-As (r.a.) Peyğəmbərimizin (s.ə.s.) belə buyurduğunu nəql edir:
“Həqiqi müsəlman o kimsədir ki, Müsəlmanlar onun əlindən, dilindən əmin olar, ziyan görməz. Həqiqi mühacir də Allahın qadağan etdiyi şeylərdən uzaqlaşan, onları tərk edən insandır”. [Buxari, İman 4; Müslim, İman 64]
عَنْ أَب۪ي قَتَادَةَ عَنْ رَسُولِ اللّٰهِ أَنَّهُ قَامَ فِيهِمْ فَذَكَرَ لَهُمْ أَنَّ الْجِهَادَ ف۪ي سَب۪يلِ اللّٰهِ وَالْإ۪يمَانَ بِاللّٰهِ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فَقَامَ رَجُلٌ فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللّٰهِ أَرَأَيْتَ إِنْ قُتِلْتُ ف۪ي سَب۪يلِ اللّٰهِ، أَتُكَفَّرُ عَنِّي خَطَايَايَ؟ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللّٰهِ: «نَعَمْ إِنْ قُتِلْتَ ف۪ي سَب۪يلِ اللّٰهِ وَأَنْتَ صَابِرٌ مُحْتَسِبٌ، مُقْبِلٌ غيْرُ مُدْبِرٍ» ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللّٰهِ: «كَيْفَ قُلْتَ؟» قَالَ: أَرَأَيْتَ إِنْ قُتِلْتُ ف۪ي سَب۪يلِ اللّٰهِ، أَتُكَفَّرُ عَنيِّ خَطَايَايَ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللّٰهِ: «نَعَمْ وَأَنْتَ صَابِرٌ مُحْتَسِبٌ، مُقْبِلٌ غَيْرُ مُدْبِرٍ، إِلَّا الدَّيْنَ فَإِنَّ جِبْر۪يلَ قَالَ ل۪ي ذٰلِكَ»
Əbu Qatədə (r.a.) nəql edir:
“Allah Rəsulu (s.ə.s.) səhabələrin arasında olarkən ayağa qalxdı və Allah yolunda cihadla Ona iman etmənin ən üstün əməllər olduğunu bildirdi. Bu vaxt bir nəfər qalxıb: “Ya Rəsulullah! Əgər Allah yolunda şəhid olsam, bu, mənim günahlarımın bağışlanmasına vəsilə olar?” – dedi. Allah Rəsulu (s.ə.s.): “Bəli, səbir etsən və ixlasla mükafatını yalnız Allahdan gözləyərək, cəbhədən qaçmayaraq düşmənlə döyüşə-döyüşə Haqq yolunda şəhid olsan, günahlarına kəffarə olar,” – buyurdu və arxasınca “Necə demişdin?” – deyə soruşdu. Həmin şəxs: “Allah yolunda şəhadət şərbətini içsəm, günahlarımın bağışlanmasına vəsilə olarmı?” – deyə soruşmuşdum,” – dedi. Allah Rəsulu (s.ə.s.): “Əlbəttə, səbir etsən və ixlasla mükafatını yalnız Allahdan gözləyərək, cəbhədən qaçmayaraq düşmənlə döyüşə-döyüşə Haqq yolunda şəhid olsan, günahlarına kəffarə olar. Ancaq qul haqqına aid şəxsi borcların istisnadır. Çünki Cəbrail bu məsələni mənə xüsusi bildirdi,” – buyurdu”. [Müslim, İmarə 117]
عَنْ أَب۪ي هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ قَالَ: «أَتَدْرُونَ مَنِ الْمُفْلِسُ؟» قَالوُا: اَلْمُفْلِسُ ف۪ينَا مَنْ لَا دِرْهَمَ لَهُ وَلَا مَتَاعَ. فَقَالَ: «إِنَّ الْمُفْلِسَ مِنْ أُمَّت۪ي مَنْ يَأْت۪ي يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِصَلَاةٍ وَصِيَامٍ وَزَكَاةٍ، وَيَأْت۪ي وَقَدْ شَتَمَ هٰذَا وَقَذَفَ هٰذَا وَأَكَلَ مَالَ هٰذَا وَسَفَكَ دَمَ هٰذَا وَضَرَبَ هٰذَا، فَيُعْطٰى هٰذَا مِنْ حَسَنَاتِهِ وَهٰذَا مِنْ حَسَنَاتِهِ، فَإِنْ فَنِيَتْ حَسَنَاتُهُ قَبْلَ أَنْ يَقْضِيَ مَا عَلَيْهِ أُخِذَ مِنْ خَطَايَاهُمْ فَطُرِحَتْ عَلَيْه ثُمَّ طُرِحَ فِي النَّارِ»
Əbu Hureyrə (r.a.) rəvayət edir:
“Allah Rəsulu (s.ə.s.): “Müflis kimdir, bilirsinizmi?” – deyə soruşdu. Səhabələr: “Bizə görə müflis pulu və malı qalmayan adamdır,” – deyə cavab verdilər. Ancaq Allah Rəsulu (s.ə.s.) bunu belə izah etdi:
“Ümmətimin müflisi Qiyamət günü namaz, oruc və zəkat kimi əməllərlə gəlir, amma birini təhqir etmiş, birinə zina iftirası atmış, birinin malını qəsb etmiş, birinin qanını tökmüş, birini döymüşdür. Vəziyyət belə olanda etdiyi yaxşılıqların savabı ona-buna verilir və qul haqlarını qaytarmamış savabları qurtarır. Bu səfər haqq sahiblərinin günahları ona yüklənir. Axırda da (günahkar olaraq) Cəhənnəmə atılır”. [Müslim, Birr 59]
عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ أَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ قَالَ: «إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ، وَإِنَّكُمْ تَخْتََصِمُونَ إِلَيَّ، وَلَعَلَّ بَعْضَكُمْ أَنْ يَكُونَ أَلْحَنَ بِحُجَّتِهِ مِنْ بَعْضٍ فَأَقْضِيَ لَهُ بِنَحْوِ مَا أَسْمَعُ، فَمَنْ قَضَيْتُ لَهُ بِحَقِّ أَخِيهِ فَإِنَّمَا أَقْطَعُ لَهُ قِطْعَةً مِنَ النَّارِ»
Ümmü Sələmənin (r.anhə) nəql etdiyinə görə, Allah Rəsulu (s.ə.s.) belə buyurmuşdur:
“Şübhəsiz, mən də insanam. Siz də mənim yanıma (bəzi mübahisələrinizi həll etmək üçün) gəlirsiniz. Tərəflərdən biri dərdini mənə daha yaxşı izah edərək dəlil gətirməkdə daha qabiliyyətli ola bilər. Mən də ondan eşitdiklərimə əsasən onun lehinə hökm verə bilərəm. Bu vaxt birinizin lehinə hökm verərkən (müsəlman) qardaşınıza haqsızlıq olarsa, ona (birinciyə, yaxşı izah edənə) ancaq Cəhənnəmdən bir parça ayırmış olaram”. [Buxari, Şəhadat 27, Əhkam 20; Müslim, Əqdiyə 4]