1. 637 dəfə oxunub ,   0 şərh   Çap et

Kənardan mal gətirən ticarətçinin (iş adamının) ruzisi verilmiş, möhtəkir[1] isə lənətlənmişdir”.[2]

Möhtəkirlik insanların ehtiyacı olmasına baxmayaraq, ticari dəyərə malik əmtəəni anbara yığmaq, bazara çıxarmayıb bahalaşmasını gözləməkdir. Belə bir qadağa qoyulmasında məqsəd topluma zərər vurulmasının qarşısını almaqdır. İslam dini bazar qiymətlərinin azad rəqabətlə tənzimlənməsini və formalaşmasını əsas götürdüyü üçün  möhtəkirliyə müsbət baxmır.

Qiymətlərin düşməsi ilə kədərlənən, qalxması ilə sevinən möhtəkirin hərisliyi, tamahkarlığı ucbatından mal və əşya qiymətləri süni yüksəlir. Bu halda halal qazanc deyil, zəhmətsiz gəlir dalınca qaçan şəxslər heç bir əmək sərf etmədən sərvətlərini artırırlar. İnsaf, vicdan, mərhəmət və şəfqət kimi duyğulara yad möhtəkirlər malı anbara toplayıb qiymətləri süni yüksəltməklə bazarı alt-üst edir və cəmiyyətə zülm verirlər. Peyğəmbərimiz (sallallahu aleyhi və səlləm): “Allah bir ərzaq məhsulunda müsəlmanlara qarşı möhtəkirlik edən şəxsi cüzam və iflasa düçar edər”, – buyuraraq[3] möhtəkirliyin aqibətindən xəbər vermişdir. Bununla yanaşı, “Möhtəkirlik edənlər xəta içindədir”[4] və “Ancaq günahkar möhtəkirlik edər”[5] hədisləri ilə möhtəkirlərə xəbərdarlıq etmiş, “Xalqın zəruri ehtiyacı olan bir malı qırx gün anbarda saxlayan Allahdan uzaqdır, Allahın rəhməti də ondan uzaqdır”[6] sözü ilə də möhtəkiri necə pis aqibət gözlədiyini bildirmişdir.

Möhtəkirlik insanların ehtiyacı olan bir qida məhsulunu satın alıb anbara vurmaq və bahalaşmasını gözləməkdir. Ancaq mal satışa çıxarılanda qiymətlərin birdən qalxması nəticəsində malı yeni və baha qiymətə satmaq möhtəkirlik sayılmır. Qaz, yanacaq və s.  bu gün əsas ehtiyaclar arasındadır. Nəticə etibarilə insanların ehtiyacı olan əmtəə və xidmətlərdə möhtəkirlikdən uzaq olmaq, zəhmətsiz qazanc dalınca qaçmaqdansa, Allahın rizasını qazanmağa çalışmaq lazımdır.

[1] Varlanmaq məqsədilə yeyinti və s. zəruri şeyləri ucuz qiymətə alıb saxlayan və sonradan baha qiymətə satan alverçi.

[2] İbn Macə, Ticarət, 6; Darimi, Büyu, 12.

[3] İbn Macə, Ticarət, 6; Əhməd bin  Hənbəl, Müsnəd, I, 21.

[4] Müslim, Müsaqat, 129; Əbu Davud, Büyu, 49; Tirmizi, Büyu, 40.

[5] Əbu Davud, Büyu, 47; İbn Macə, Ticarət, 6.

[6] Əhməd ibn Hənbəl, Müsnəd, II, 33.



Açar sözləri

möhtəkirlik ticarət

Bənzər məqalələr

İslamda halal qazancın etik prinsipləri

Halal gəlirin ölçüsü könül məmnuniyyətdir. Qurana görə ticarətin məqbul olması qarşılıqlı riza bağlıdır.

Ticarətdə kar həddi

İslamda alış-verişdə hər hansı kar məhdudiyyəti (həddi) qoyulmamışdır. Yəni Quran və Sünnədə və səhabələrin tətbiqatında buna rast gəlinmir. Ticarətdə hər hansı kar (qazanc) məhdudiyyətinin gətirilməməsi, ticarət həyatının daha canlı olması nöqteyi-nəzərindən olduqca əhəmiyyətlidir. Əgər ticarətdə hər hansı kar həddi qoyulmuş olasaydı bir çox çətinliklər ortaya çıxardı.

Ticarət həyatında dua

“Kim bazara girəndə “Allahdan başqa ilah yoxdur. O, birdir, şəriki yoxdur. Mülk və həmd Ona məxsusdur. Dirildir və öldürür. O, Hayydır, ölməz. Xeyir Onun əlindədir. Onun gücü hər şeyə yetər” deyərsə, Allah ona minlərlə savab yazar, onun minlərlə günahını əfv edər və onu minlərlə dərəcə yüksəldər”.

Müştəriyə fürsət vermək

Kim bir müsəlmanın alış-veriş sövdələşməsini ləğv etmək istəyini qəbul edərsə, Allah da onun günah və xətalarını bağışlayar”.

Əliaçıqlıq insanı Allaha yaxınlaşdırır

“Əliaçıq adam Allaha yaxındır. İnsanlara yaxındır. Cənnətə yaxındır. Cəhənnəmdən uzaqdır. Xəsis Allahdan uzaqdır, insanlardan uzaqdır, cənnətdən uzaqdır. Cəhənnəmə isə yaxındır”. (Tirmizi, Birr, 40; Təbərani, Mücəmül-əvsat, III, 27) Əliaçıqlıq Cənnətdən dünyaya uzadılan bir budaqdır. Sədəqə, qurban, tələbə təqaüdü və hədiyyə kimi vəsilələrlə könülləri sevindirmək, möhtacların köməyinə çatmaqdır. Əliaçıqlıq ağacının bir budağından yapışan bəxtəvərlər Tuba ağacının budağından […]


Şərh yaz