Sünnə namazlar fərzlərə hazırlayıcı və tamamlayıcı mahiyyətindədir. Namaz, fərzi və sünnəti ilə birlikdə bir bütünlük təşkil edər. Bu səbəblə namazların sünnətləri ile fərzi arası yemək-içmək ya da oradan-buradan lazımsız danışıqlarla açılmaması daha yaxşıdır.

Həcc ibadətinin iki yönü var: fərdi və ictimai. Fərdi yönü xüsusilə mühümdür. Çünki həcc ibadəti əslində hər kəs üçün bir ibadət, bir qulluqdur. Necə ki bir nəfər bayram kimi xüsusi günlərdə bir vəzirin, bir padşahın təbrikinə gedəndə ondan iltifat görür, eləcə də bir hacı sadə insanlardan olsa da, məqamlar keçmiş və ən yüksək mərtəbəyə ucalmış bir Allah dostu kimi Aləmlərin Rəbbinə yönəlir, külli ibadətlə şərəflənir.

Əmək fəaliyyəti ilə məşğul olan bir qadının nisab miqdarına çatan özünə məxsus bir malı varsa və bunun üstündən bir il də keçibsə, qırxda birinin zəkatını verməlidir.

Sual: Təhdid altında olan şəxs orucunu poza bilərmi? Cavab: Əgər kimsə oruc tutan şəxsi “orucunu pozmazsan səni öldürərəm”, “sənə xəsarət yetirərəm” və s. deyərək təhdid edər, üstəlik dediyini etmək çalışarsa oruclu orucunu poza bilər.

“Ey iman gətirənlər! Namaza durduğunuz zaman üzünüzü və dirsəklərlə birlikdə əllərinizi yuyun. (Yaş əlinizlə) başınızı başınızı məhs edin, ayaqlarınızı isə hər iki topuğa qədər yuyun…”

Su ilə üzü, qolları, ayaqları yumaq və başı məsh etməkdən ibarət olan xüsusi təmizliyə dəstəmaz deyilir. Dəstəmaz hökm və dərəcəsinə görə üç yerə ayrılır: fərz, vacib və məndub.

Su ilə üzü, qolları, ayaqları yumaq və başı məsh etməkdən ibarət olan xüsusi təmizliyə dəstəmaz deyilir. Hz. Peyğəmbərin (s.ə.s) dəstəmaz almadan heç bir iş görmədiyi nəql edilir.

Sual: Yumaq və məsh etmək nə deməkdir? Cavab: Dəstəmaz Qurani-Kərimdə namazdan əvvəl yerinə yetirilməsi lazım gələn bir şərt olaraq qeyd edilir: “Ey iman gətirənlər! Namaza durduğunuz zaman üzünüzü və dirsəklərlə birlikdə əllərinizi yuyun. (Yaş əlinizlə) başınızı məhs edin, ayaqlarınızı isə hər iki topuğa qədər yuyun…”

Tualetə girərkən barmaqda Allah və Hz Muhəmmədin (s.ə.s) adı yazılı üzük, ciblərdə Quran ayəsi yazılı səhifə və ya Quranın tamamı və bir hissəsi olan kitab varsa, bunlar bayırda bir yerə qoymalıdır.

Təharət təmizlik, paklıq mənalarına gəlir. Dini terminologiyada mənası isə nəcasət deyilən maddi və hədəs deyilən, ibadətlərə mane hökmü kirlilik hallarından təmizlənmək deməkdir.

Müasir dövrdə övrət yerləri su ilə təmizlənmədən əvvəl və ya sonra tualet kağızından da istifadə edilir. Beləcə həm əlin nəcasət ilə birbaşa təması azalır, həm də yuyulandan sonra qalan su qurulanır. Su ilə təmizlik etdikdən sonra övrət yerinin parça və ya tualet kağızı ilə qurulanmasının sağlamlıq və təmizlik baxımından daha uyğun hətta zəruri olduğunu ifadə etmək lazımdır.

Dinimizdə murdar sayılan şeyləri təmizləmək üçün mahiyyətlərinə görə müxtəlif şəri təmizləmə üsullarından istifadə edilir. Bu üsullar aşağıdakılardır.

Su ilə üzü, qolları, ayaqları yumaq və başı məsh etməkdən ibarət olan xüsusi təmizliyə dəstəmaz deyirlir. Dəstəmaz kəlməsi fars dilində “dəst” əl və namaz kəlmələrindən meydana gələn, dilimizdə leksik dəyişikliyə məruz qalan mürəkkəb sözdür. Dəstəmaza bədəni kirlərdən təmizlədiyinə görə ərəb dilində “vüdu” deyilmişdir.

Ayaqyalın namaz qılmaq olarmı? Kişilər ayaqyalın namaz qıla və imamlıq edə bilərlər. Qadınların isə ayaqyalın namaz qılması bəzi alimlərə görə məkruh sayılsa da namazları keçərlidir. Ancaq islaq və çılpaq ayaqla daxil olduqda məsciddəki xalça-palazın kirlənmə ehtimalını nəzərə alaraq corab geymək tövsiyə edilmişdir.

Sədəqənin hər hansı miqdarı yoxdur. Buna görə sədəqənin azı da, çoxu da məqbul sayılır. Bir dəfə Rəsulullahdan (s.ə.s) soruşdular: “Allah dərgahında əməllərin ən məqbul olanı hansıdır?” Peyğəmbərimiz (s.ə.s) “Allah qatında əməllərin ən məqbulu az da olsa davamlı (mütəmadi) olandır.” − buyurdu. Borcu olan şəxs sədəqə verə bilər. Məsələn, borcu olan şəxsin ac olan birisinə bir qarın yemək yeyəcək pul verməsi sədəqə sayılır.

Namaz qılarkən sağ əli sol əlin üzərinə qoymaq Rəsulullahın (s.ə.s) sünnəsidir. Hənəfi, Şafei və Hənbəli məzhəblərinə görə namazda iftitah təkbirinin ardınca əlləri bağlamaq sünnədir. Maliki məzhəbinə görə isə, namazda qiyamda ikən əlləri açıq saxlamaq sünnə sayılır. Cəfəri məzhəbinə görə də namazda əllər bağlanılmır, yanlara salınaraq namaz qılınır.

Müsəlman olan hər kəs sədəqə verə bilər. Sədəqənin verilməsi üçün hər hansı bir şərt yoxdur. Sədəqə Allah riazsını qazanmaq məqsədilə edilən yaxşılıqdır. Rəsulullah (s.ə.s) edilən yaxşılığın ömrü uzatdığını bildirmişdir, “Müsibəti ancaq dua geri qaytarar, ömrü də ancaq yaxşılıq uzadar.”

(Ya Rəsulum!) Səndən (Allah yolunda) nə verəcəkləri haqqında soruşanlara söylə: “(Malınızdan) verəcəyiniz şey ata-anaya, (yoxsul) qohumlara, yetimlərə, miskinlərə və (pulu qurtaran) müsafirə (yolçulara) məxsusdur”. Şübhəsiz ki, Allah etdiyiniz xeyirli işi biləndir.

Allah rizası üçün kasıblara verilən şeylər sədəqədir. Sədəqə Allaha yaxınlaşmaq, savab və mükafata nail olmaq üçün sidqi-ürəkdən verildiyinə görə sədəqə adlandırılmışdır. Bu kəlmələrin hər ikisi – sidq və sədəqə eyni kökdən törəmişdir. İnsan bir mənada Allaha olan sədaqətini sədəqə ilə göstərir. Hansı əməllər sədəqə sayılır?

Namaz qılmaq kimlərə fərzdir? Namazın fərz olması üçün müəyyən şərtlər var. Bunlar müsəlman olmaq, həddi-büluğ yaşına çatmaq və ruhi xəstə olmamaqdır. Kimlər məsul deyil?