- Mənəviyyata Açılan Pəncərə - https://www.meneviyyat.az -

And içməyin qaydası, ədəbi və maneələri

 

 عَنِ ابْنِ عُمَرَ   عَنِ النَّبِيِّ  قَالَ: «إِنَّ اللّٰهَ تَعَالٰى يَنْهَاكُمْ أَنْ تَحْلِفُوا بِآبَائِكُمْ، فَمَنْ كَانَ حَالِفًا فَلْيَحْلِفْ بِاللّٰهِ أَوْ لِيَصْمُتْ»

İbn Ömərin (r.anhumə) nəql etdiyinə görə, Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) belə buyurmuşdur:

“Uca Allah atalarınızın adına and içməyi qəti qadağan etmişdir. Kim and içməyə məcburdursa, Allahın adına and içsin, əks təqdirdə sussun”. [Buxari, Eyman 4; Müslim, Eyman 3]

 عَنْ بُرَيْدَةَ  قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللّٰهِ : «مَنْ حَلَفَ فَقَالَ: إِنِّي بَرِيءٌ مِنَ الْإِسْلَامِ فَإِنْ كَانَ كَاذِبًا فَهُوَ كَمَا قَالَ وَإِنْ كَانَ صَادِقًا فَلَنْ يَرْجِعَ إِلَى الْإِسْلَامِ سَالِمًا»

Hz. Bureydə (r.a.) Allah Rəsulunun (s.ə.s.) belə buyurduğunu nəql edir:

“Mən İslamdan uzağam” deyə and içən adam əgər yalançıdırsa, dediyi kimi İslamdan uzaqdır. Yox əgər düz danışır və bunu bilərək deyirsə, bu sözdən sonra küfrdən arınmış halda və sağ-salamat İslama qayıda bilməz”. [Əbu Davud, Eyman 9]

 عَنْ أَب۪ي أُمَامَةَ إِيَاسِ بْنِ ثَعْلَبَةَ الْحَارِثِيِّ  أَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ  قَالَ: «مَنِ اقْتَطَعَ حَقَّ امْرِيءٍ مُسْلِمٍ بِيَم۪ينِهِ فَقَدْ أَوْجَبَ اللّٰهُ لَهُ النَّارَ وَحَرَّمَ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ» فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ: وَإِنْ كَانَ شَيْئًا يَس۪يرًا يَا رَسُولَ اللّٰهِ؟ قَالَ:

«وَإِنْ كَانَ قَض۪يبًا مِنْ أَراكٍ»

Əbu Umamə İyas ibn Sələbə əl-Harisi (r.a.) nəql edir:

“Allah Rəsulu (s.ə.s.): “Uca Allah yalandan and içərək bir müsəlmanın haqqını qəsb edən adama Cəhənnəmi vacib, Cənnəti də haram etmişdir,” – buyurdu. Bir nəfər ondan: “Dəyərsiz bir şey olsa da, ey Allahın Rəsulu?” – deyə soruşanda bu cavabı verdi: “Qəsb edilən haqq misvak ağacının bir budağı olsa da”. [Müslim, İman 218]

 عَنْ عَبْدِ الرَّحْمٰنِ بْنِ سَمُرَةَ  قَالَ: قَالَ ليِ رَسُولُ اللّٰهِ : وَإِذَا حَلَفْتَ عَلٰى يَم۪ينٍ فَرَأَيْتَ غَيْرَهَا خَيْرًا مِنهَا فَأْتِ الَّذ۪ي هُوَ خَيْرٌ وَكَفِّرْ عَنْ يَم۪ينِكَ»

Əbdürrəhman ibn Səmura (r.a.) nəql edir:

“Allah Rəsulu (s.ə.s.) mənə xitab edərək belə buyurdu: “Bir məsələ ilə əlaqədar and içəndən sonra ondan daha xeyirli seçim görsən, xeyirli olanı et, içdiyin anda görə isə kəffarə ödə! (and içdiyinə görə qərarında israrlı olma!)” [Buxari,  Eyman 1; Müslim, Eyman 19]

 عَنْ أَب۪ي هُرَيْرَةَ  قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللّٰهِ  يَقُولُ: «اَلْحَلِفُ مَنْفَقَةٌ لِلسِّلْعَةِ مَمْحَقَةٌ لِلْكَسْبِ»

Əbu Hureyrə (r.a.) Allah Rəsulunun (s.ə.s.) belə buyurduğuna şahid olmuşdur:

“And içmək malın müştəri tapmasına və maraq göstərməsinə təsiri etsə də, qazancın bərəkətini azaldır”. [Buxari, Buyu 26; Müslim, Musaqat 131]

 عَنْ أَب۪ي قَتَادَةَ  قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللّٰهِ  يَقُولُ: «إِيَّاكُمْ وَكَثْرَةَ الْحَلِفِ فِي الْبَيْعِ، فَإِنَّهُ يُنَفِّقُ ثُمَّ يَمْحَقُ»

Əbu Qatədə (r.a.) Allah Rəsulunun (s.ə.s.) belə buyurduğunu nəql edir:

“Alış-verişdə çox and içməkdən çəkin. Çünki nə qədər and içmək mala marağı artırsa da, nəticə olaraq bərəkətini yox edir”. (Müslim, Musaqat 132)

 عَنِ ابْنِ عُمَرَ   قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللّٰهِ : «مَنِ اسْتَعَاذَ بِاللّٰهِ فَأَع۪يذُوهُ وَمَنْ سَأَلَ بِاللّٰهِ فَأَعْطُوهُ وَمَنْ دَعَاكُمْ فَأَج۪يبُوهُ وَمَنْ صَنَعَ إِلَيْكُمْ مَعْرُوفًا فَكَافِئُوهُ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا مَا تُكَافِئُونَهُ بِهِ فَادْعُوا لَهُ حَتّٰى تَرَوْا أَنَّكُمْ قَدْ كَافَأْتُمُوهُ»

İbn Ömərin (r.anhumə) nəql etdiyinə görə, Allah Rəsulu (s.ə.s.) belə buyurmuşdur:

“Allaha sığınaraq sizə pənah gətirən bir insanı Haqq xatirinə qoruyun, ona kömək edin. Allah adına istəyəni Onun Şanına hörmət əlaməti olaraq boş qaytarmayın. Bir yerə dəvət ediləndə də dini maneə yoxdursa, qəbul edin. Sizə bir yaxşılıq və ehsan etsələr, siz də eyni şəkildə yaxşılıq və ehsan edin. Əgər yaxşılığın əvəzinə bir şey tapa bilməsəniz, heç olmasa, ona dua edərək yaxşılığının əvəzsiz qalmadığını göstərin”. [Əbu Davud, Zəkat 38; Nəsai, Zəkat 72]